Karta podatkowa: co to jest i dla kogo?
Karta podatkowa to uproszczona forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej, która charakteryzuje się stałą, z góry określoną kwotą podatku. Kwota ta jest ustalana indywidualnie przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w drodze decyzji, z uwzględnieniem szeregu czynników specyficznych dla danej działalności. Choć kiedyś była to popularna forma rozliczeń, warto podkreślić, że od 1 stycznia 2022 roku nie jest już dostępna dla nowych firm ani dla tych, które zmieniają swoją formę opodatkowania. Oznacza to, że z karty podatkowej mogą korzystać wyłącznie podatnicy, którzy kontynuują opodatkowanie w tej formie, a byli tak opodatkowani już w roku 2021. Zrozumienie, co to jest karta podatkowa i kto może z niej skorzystać, jest kluczowe dla przedsiębiorców rozważających lub kontynuujących tę formę opodatkowania.
Podatek w formie karty: najważniejsze zasady
Główną zasadą opodatkowania w formie karty podatkowej jest fakt, że kwota podatku jest stała i niezmienna przez cały rok podatkowy, chyba że nastąpią zmiany wpływające na jej wysokość. Podatek ten jest płatny miesięcznie, zazwyczaj do 7. dnia następującego po miesiącu, za który jest należny, a za miesiąc grudzień termin płatności przypada na 28 grudnia. Co istotne, podatek z karty podatkowej nie podlega pomniejszeniu o składki na ubezpieczenie społeczne ani o stratę z lat ubiegłych. Istnieje jednak możliwość pomniejszenia go o 19% zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Ważne jest również, że podatnicy korzystający z tej formy opodatkowania są zwolnieni z prowadzenia szczegółowej księgowości, takiej jak podatkowa księga przychodów i rozchodów, oraz z obowiązku składania rocznych zeznań podatkowych PIT.
Działalność gospodarcza a karta podatkowa: jakie warunki?
Aby móc korzystać z karty podatkowej, przedsiębiorca musi spełnić szereg warunków. Po pierwsze, jak wspomniano, możliwość ta jest ograniczona do podmiotów kontynuujących opodatkowanie w tej formie od 2021 roku. Nie można skorzystać z karty podatkowej, jeśli wytwarza się wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym. Dodatkowo, nie można zatrudniać pracowników na umowę inną niż o pracę, z wyjątkiem sytuacji, gdy zatrudnienie dotyczy usług specjalistycznych. Kolejnym istotnym warunkiem jest to, że małżonek podatnika nie może prowadzić działalności gospodarczej w tym samym zakresie, co podatnik ubiegający się o kartę podatkową. Spełnienie tych kryteriów jest niezbędne do zakwalifikowania się do tej formy opodatkowania.
Karta podatkowa: wysokość podatku i stawki
Ustalenie wysokości podatku
Wysokość podatku w ramach karty podatkowej jest ustalana przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w indywidualnej decyzji rocznej. Przy jej wydawaniu brane są pod uwagę różnorodne czynniki, takie jak rodzaj prowadzonej działalności, liczba zatrudnionych pracowników, a także liczba mieszkańców w danej miejscowości, jeśli działalność jest prowadzona na terenie gminy. Stawki karty podatkowej są ogłaszane corocznie w obwieszczeniach ministra finansów, co stanowi podstawę do ustalenia konkretnej kwoty podatku dla danego przedsiębiorcy.
Zmiana stawki podatku i decyzja roczna
Wysokość podatku z karty podatkowej jest określana w decyzji rocznej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego. Podatnik jest zobowiązany do niezwłocznego zawiadomienia urzędu skarbowego o wszelkich zmianach, które mogą wpłynąć na wysokość podatku, a powinno to nastąpić w ciągu 7 dni od zaistnienia danej okoliczności. Zmiana stawki podatku następuje w przypadku zaistnienia takich zdarzeń jak np. zmiana liczby zatrudnionych pracowników czy zmiana warunków prowadzenia działalności.
Obowiązki podatnika i formalności
Zwolnienie z niektórych obowiązków
Jedną z głównych zalet karty podatkowej jest zwolnienie podatników z wielu uciążliwych obowiązków formalnych i księgowych. Osoby opodatkowane kartą podatkową są zwolnione z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów, a także z obowiązku składania rocznych zeznań podatkowych PIT. To znaczy, że nie trzeba już martwić się o prowadzenie skomplikowanej księgowości ani o terminowe rozliczanie się z urzędem skarbowym w formie tradycyjnych deklaracji.
Obowiązki informacyjne wobec urzędu skarbowego
Pomimo zwolnienia z prowadzenia ksiąg i składania zeznań, podatnicy korzystający z karty podatkowej mają pewne obowiązki informacyjne wobec urzędu skarbowego. Muszą oni wystawiać rachunki lub faktury na żądanie klienta i przechowywać ich kopie przez okres 5 lat. Ponadto, każda zmiana mająca wpływ na wysokość podatku musi zostać zgłoszona do urzędu skarbowego w ciągu 7 dni od jej zaistnienia. Niewywiązanie się z tych obowiązków może prowadzić do utraty prawa do korzystania z karty podatkowej.
Zmiana formy opodatkowania i utrata prawa do karty
Rezygnacja z karty podatkowej
Przedsiębiorca, który chce zrezygnować z karty podatkowej i przejść na inną formę opodatkowania, może to zrobić. Rezygnację z karty podatkowej można złożyć do 20 stycznia danego roku, składając stosowne oświadczenie o rezygnacji lub wyborze innej formy opodatkowania, takiej jak podatek liniowy czy skala podatkowa. Warto pamiętać, że po rezygnacji z karty podatkowej, nie można już powrócić do tej formy opodatkowania.
Utrata warunków do opodatkowania
Utrata prawa do karty podatkowej następuje w kilku sytuacjach. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy podatnik podał niezgodne dane we wniosku o przyznanie karty podatkowej, nie powiadomił urzędu skarbowego o zmianach mających wpływ na wysokość podatku lub podał błędne dane w takim zawiadomieniu. W przypadku stwierdzenia utraty warunków do opodatkowania kartą podatkową, podatnik jest opodatkowany na zasadach ogólnych za cały rok podatkowy, a obowiązek prowadzenia ksiąg rozpoczyna się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał decyzję o utracie prawa do karty. Istotne jest również, że zawieszenie działalności gospodarczej trwające co najmniej 10 dni zwalnia z opłacania karty podatkowej za okres przerwy, pod warunkiem poinformowania o tym urzędu skarbowego.
